IV./X. asra kadar uzatılabilen tasavvuf ilminin teşekkül süreci günümüz tasavvuf araştırmalarında en çok ilgi gören alanlardan biridir. Bugüne kadar, süreci çeşitli ilmî disiplinlerin verdiği imkanlarla anlamaya çalışan çok sayıda eser kaleme alındı. Bunların arasında Ahmet T. Karamustafa, Nile Green, Alexander Knysh gibi tecrübeli araştırmacıların makro-tarih çalışmaları olduğu kadar Feryal Salem, Hacı Bayram Başer, Atif Khalil gibi genç araştırmacıların, temsil gücü yüksek belli bir isme veya kavrama odaklanan çalışmaları da yer alıyor. Tasavvufun teşekkül sürecine dair yapılacak monografi ya da kavramsal analiz çalışmalarında hiç kuşkusuz ilk akla gelecek kavram zühd, ilk çalışılması gereken isimler de zahidler olacaktır. Bu bağlamda Salem’in, Abdullah b. Mübârek’i (ö. 181/797) konu alan çalışması bu tarz araştırmalar için bir öncü eser olarak zikredilebilir.
Abdullah Taha Orhan