Hulefâ-yi Râşidîn döneminden Emevîlere geçişin siyasi açıdan nasıl anlaşılacağı meselesi İslam tarihinin önemli tartışma konularından birisidir. Bu tartışma aynı zamanda İslam siyaset düşüncesinin nasıl anlaşılacağı meselesine de ışık tutmaktadır. Çalışmamızda bu meseleye dair siyer kitaplarında öne çıkan üç yaklaşım ele alınacaktır. 1. Bu geçişi cumhuriyetten mutlakiyetçi bir rejime dönüşüm şeklinde olumsuz bir değişim olarak yorumlayan modernist daraltıcı yaklaşım (Zekai Konrapa), 2. Bu geçişin asabiyet ile mülke dönüşümün tabii bir sonucu olduğunu ifade eden umrani yaklaşım (Ahmed Cevdet Paşa), 3. Bu dönüşümü temel ilkeler çerçevesinde ele alarak mülke dayalı yönetimin Kuranda mutlak olarak kötülenmediğini belirten ilke esaslı yaklaşım (Muhammed Hamidullah).
Hızır Murat KÖSE