Osmanlı-Türk Ordusuna İçeriden Bakış: Asker Anıları (XIX. ve XX. Yüzyıllar)
yüzyılda Türkiye topraklarında askerler tarafından kaleme alınan yaşam anlatıları (anı, hatırat, otobiyografi, defter, günlük vb.) incelenmektedir. Osmanlı-Türk modernleşmesinin önemli kolektif aktörlerinden ordu üzerine yapılan çalışmalar son yıllarda artmış olmakla birlikte, literatürde ordunun kendisine odaklanan çalışmaların yeterli olduğunu söylemek güçtür. Bu çalışmada, orduyu oluşturan askerlerin kendi kalemlerinden çıkmış yaşam anlatılarına yoğunlaşılmakta ve bu metinlerin ordunun siyasi ve toplumsal rol ve eylemlerini anlayabilmek için sunacağı imkânlara işaret edilmektedir. Bu metinler, asker bireylerin kişisel görüşlerini ifade edebilmeleri bakımından özgür birer mecra olmaları itibariyle, resmî/kurumsal açıklamalarda bulamayacağımız insanî, canlı ve otantik veriler sunmaktadırlar. Bu özellikleri nedeniyle, bu metinler, Türkiyede ordu, toplum ve siyaset ilişkileri konusunda oluşmuş yazını zenginleştirme ve ayrıntılandırma potansiyeline sahiptirler. Bu kapsamda yapılan literatür araştırmasında, askerî öğrenciden mareşale kadar çeşitli rütbelerden askerlerin kaleme aldığı 150yi aşkın yaşam anlatısı incelenmiştir. Çalışmada bu anılar külliyatına ilişkin bazı nicel ve nitel tespitlere yer verilmiştir. Özellikle, askerlerin anı yazma nedenlerine, anıların vadettiği imkânlara, metinlerdeki genel temalara, anılarda hâkim olan genel iklime değinilmiştir.
Hakan ŞAHİN
Yorum yazın
Yorum yapmak için giriş yapın.
