ARİSTOTELESÇİ BİYOLOJİNİN TEMELİ OLARAK FİZİK

Aristoteles’in en temel kavramlarından biri olan “doğa”, oluşun (genesis, hareket) kaynağı olduğundan fizikle birlikte biyolojiyi de kapsar. Zira doğa, oluşun zemini; oluş da madde- form bileşiminin potansiyelden aktüele gerçekleşme sürecidir. Günümüzde “biyoloji” başlığı altında doğa bilimlerinin özel bir alt disiplinini oluşturan canlılık (yaşam) bilimi, Aristoteles’in bilimler tasnifinde “fizik” biliminin altına düşer. Fizik, konu ettiği hareketin ilkesini kendinde taşıyan varlıkları “dört neden” kuramına ve “potansiyel-aktüel” doktrinine göre açıklar. Varlıkların oluş süreçlerini tahlil etmek için kullanılan dört neden kuramı da çoğunlukla “hilomorfik madde-form” açıklamasına indirgenir. Madde-form ekseni varlıkları statik, potansiyel-aktüel ekseni ise dinamik açıdan –oluş içinde olmaları bakımından– ele alır. Dört neden kuramı, hilomorfik madde-form açıklaması ve potansiyel-aktüel doktrini, bütünlüklü ve uyumlu bir şekilde fiziksel ve biyolojik doğa açıklamalarına da kaynaklık eder. Aristoteles’in doğası “kendinde” ve “kendiliğinden” harekete dayanan teleolojik bir fizik temeli üzerine kuruludur. Teleolojik doğada her varlık kendi gayesine yönelerek hareket eder. Bu makalede Aristoteles biyolojisinin ve fiziğinin aynı doğal ilkelere dayandığı iddia edilmektedir; zira Aristoteles, canlıları fizikte kullandığı açıklama modelleri olan dört neden kuramı, hilomorfizm ve potansiyel-aktüel doktrini dahilinde incelemektedir. Bu bakımdan, biyolojinin Aristoteles’in sınıflandırmasında fiziğin alanına dahil edildiği, dolayısıyla onun biyolojiyi fizik temeli üzerine kurduğu görülmektedir.

Yorum yazın