.
Dergimizin üçüncü sayısını biraz gecikmeli de olsa ilgi ve takdirlerinize sunmaktayız. Hazırlık safhasındaki bazı gecikmeler dolayısıyla planladığımızdan daha geç yayınlamak zorunda kaldığımız bu sayının gecikme süresi içinde bize gelen yoğun soru ve talepler dergimizin ilk iki sayısındaki nitelik ve derinliği öne çıkaran yayın çizgisinin büyük bir kabul gördüğünü ortaya çıkarmıştır. Konjunktürel dalgalanmaların ve aktüel kaygıların düşünce hayatımızı sığlaştırdığı, kısa dönemli kaygıların derinlemesine çabaları engellediği bir dönemde, sınırlı zaman ve mekan boyutlarını aşmaya çalışan ilmi gayretlerin taşıdığı önem bir kat daha artmaktadır. Bunalımlı dönemlerde istikrarlı çizgisini ve yürüyüşünü sürdüren ilmi faaliyetler kısır gündemlerin zihinleri esir almasını engelleyecektir. Bu nedenledir ki, dergimizin bundan sonraki yayın çizgisini de aynı kararlılık ve artan bir istikrarla sürdüreceğini bir kez daha teyit etmek istiyoruz.
Üçüncü sayımızda da, daha önce belirlemiş olduğumuz formata uygun olarak, yayınladığımız çalışmaları makaleler, araştırma notları ve tanıtım yazılarından oluşan üç ana başlık altında arzediyoruz. Makaler bölümünde yine beş makale yer alıyor. Ahmet Davutoğlu Medeniyetlerin Ben-idraki başlıklı makalesinde modernizmin ve batı medeniyetinin tekelci özelliği karşısında zamanla kaybolacağı düşünülen batı-dışı medeniyet havzalarındaki canlanmanın ve direncin felsefi ve zihni arkaplanını incelemekte ve bu çerçevede medeniyetlere hayatiyet kazandıran ben-idrakini tahlil etmektedir. Medeniyet ben-idraklerini mukayeseli bir incelemeye tâbi tutan Davutoğlu, özellikle islam medeniyetinin ben-idrakini, batı medeniyetinin ben-idrakinin temel parametreleri ile karşılaştırmaktadır. Bu sayımızın ikinci makalesi olan Abdulvahab el-Messirî'nin Daha Kapsamlı ve Açıklayıcı Bir Sekülarizm Paradigmasına Doğru: Modernite, içkinlik ve Çözülme ilişkisi Üzerine Bir Çalışma başlıklı çalışması ayni zamanda dergimiz için bir ilk niteliği taşımaktadır. ilke olarak daha çok yerli ürünlere ağırlık vermeyi benimsemiş olan dergi yayın kurulumuz ilk defa Dîvan'da yayınlanmak üzere sunulmuş olan ve özel önem taşıyan yabancı müelliflere ait yazıları da değerlendirme kararı almış bulunmaktadır. Son yıllarda Arap düşünce hayatının en üretken temsilcilerinden olan ve özellikle sekülarizm ve siyonizm üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Messirî'nin bu önemli makalesi ilk defa Dîvan'da yer almaktadır. Sekülarizmin günlük kaygıların oluşturduğu kısır bir zeminde tartışıldığı bir dönemde bu tür felsefi derinliği haiz çalışmaların önemli bir boşluğu dolduracağı inancını taşıyoruz. Bu nedenledir ki, sekülarizm literatürüne önemli bir katkı olan bu çalışmayı Metin Eker'in tercümesiyle yayınlıyoruz. Bundan sonra da sahasında önemli katkılarda bulunmuş uluslararası nitelikte özgün çalışmalara yer vermeye devam edeceğiz. Muhittin Macit, İmkan Metafiziği Üzerine-Gazzâli'nin Felsefi Determinizmi Eleştirisi- başlıklı makalesinde, determinizm kavramı etrafında gerçekleşen tartışmaları ve Gazali'nin yaklaşımını yetkinlikle ele alıyor. ilk iki sayıda ihsan Fazlıoğlu ve Cevat izgi'nin makalaleri ile başlattığımız islam ilim tarihi konulu çalışmalara bu sayıda Salim Aydüz'ün Lale Devri'nde Yapılan ilmî Faaliyetler başlıklı önemli çalışması ile devam ediyoruz. Aydüz'ün bu makalesi kendi tarihimizle ilgili bilgi eksikliğini gidererek Osmanlı tarihi açısından yeterince işlenmemiş bir dönemi ve konuyu gündeme getirmektedir. Mehmet Burçin Gökgöz'ün Bilgi ve Bilimsel Çalışma Üzerine başlıklı makalesi Wittgenstein ve Dil Felsefesinden hareketle islam ve bilim tartışmalarında özgün bir bakış açısı geliştirmektedir. Bilim ve Sanat Vakfı'nın seminerlerinde de sunulan ve büyük ilgi uyandıran bu çalışma da bu konuda süregelen çabalara yeni unsurlar kazandırmaktadır.
Dergimizin araştırma notları bölümünde yakın dönem düşünce hayatımızın iki mühim şahsiyeti ve katkılarını inceleyen iki makale yer almaktadır. Seyhan Büyükcoşkun Muallim M.Cevdet'in Arşive ve Arşivciliğe Hizmetleri başlıklı çalışması ile az tanınmış olmakla birlikte son dönem ilim hayatına önemli katkılarda bulunmuş bir şahsiyeti incelerken, Sami Erdem son günlerde yoğunlaşan reform tartışmalarına geçmişten ışık tutmakta ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında yayınlanmış bir metinden hareketle bu çabaların geçmişi ile ilgili önemli bir belge sunmaktadır: Yeni Usul Arayışları çerçevesinde Bir Metin: Hüseyin Naci ve Laik Usul-i Fıkıh.
Bu sayımızdaki tanıtım yazıları bölümünde, İhsan Fazlıoğlu'nun yazma eserlere dayalı metin araştırmalarından bu sefer Selçuklu dönemine ait önemli bir çalışma yer alıyor: Sultan I. Alauddîn Keykubad'a Sunulan Siyasetname: El-Letaiful-alaiyye fi'l Fedaili's-seniyye. En kısa zamanda yeni sayılarımızda birlikte olma dileğiyle.
Dîvân İlmî Araştırmalar
