"Usûl-i Tedrîs Hâlâ Tarz-ı Kadîm Üzre":
Konya Valisi Ferid Paşa'nın Eğitimi Islah Çalışmaları
Osmanlı Devleti'nin son döneminde milliyetçi akımların ve misyonerlik çalışmalarının olumsuz etkilerinin artması üzerine Sultan II. Abdülhamid döneminde (1876-1909) eğitimin ıslahına yönelik politikalar önem kazanmıştır. Mutlakiyet döneminin son sadrazamı Avlonyalı Arnavut Mehmed Ferid Paşa'nın dört buçuk yıl süren (Mart 1898-Kasım 1902) Konya valiliği sırasında eğitim alanında yaptığı faaliyetler ilgi çekicidir.
Bu makale Ferid Paşa'nın İstanbul'la yaptığı çeşitli yazışmaları inceleyerek, Osmanlı taşrasının Anadolu'daki bu önemli yöresinde gerçekleştirilen eğitim faaliyetlerini konu edinmektedir. Bu bağlamda, Ferid Paşa'nın Eylül 1901'de Konya vilayetinin durumuyla ilgili arz ettiği on altı sayfalık uzun bir layiha analiz edilmiş ve transkripsiyonu da makaleye eklenmiştir. Layihanın “Umur-ı Maarif” bölümünde Vali Ferid Paşa, vilayetteki eğitim kurumlarının ıslahı için üç buçuk sene boyunca köyleri bile teftiş ettiğini ifade etmiştir. Ferid Paşa'nın layihada verdiği bilgilerin büyük kısmının diğer vilayetler için de geçerli olduğu anlaşılmaktadır ki, ülkenin eğitim müesseselerinin 20. yüzyıl başında ne durumda olduğunu göstermesi bakımından bu husus son derece önemlidir.
Abdulhamit KIRMIZI
Yorum yazın
Yorum yapmak için giriş yapın.
